Tác dụng của Tam Thất Bắc có thể bạn chưa biết

Tìm hiểu về tam thất bắc

Tác dụng của Tam Thất Bắc có thể bạn chưa biết? Tam thất bắc là một loại thảo dược thân thảo thuộc họ Ngũ gia bì. Trong y học cổ truyền, loại cây này được gọi bằng nhiều tên khác nhau như: điền thất, sâm tam thất, kim bất hoán. Cùng công ty Sâm Ngọc Linh tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!

• Tên khoa học của nó là: Panax Pseudoginseng Wall.
• Tính vị và quy kinh: Tam thất bắc có vị ngọt, hơi đắng, tính ấm, không độc, và quy vào hai kinh can – thận.
• Bộ phận sử dụng: Hoa, rễ, củ.
• Thời gian thu hoạch: Từ tháng 8 đến tháng 10 hàng năm.
• Thành phần khoa học: Thành phần chính mang lại giá trị y học quan trọng là Saponin (4,42-12,00%), thuộc kiểu protopanaxadiol và protopanaxatriol.
• Các thành phần khác: notoginsenoid, α-guaien, β-guaien và octadecan, flavonoid, phytosterol (β-sitosterol, stigmasterol, daucosterol), polysaccarid.

Đặc điểm tam thất bắc

Tam thất bắc ban đầu được phát hiện tại Trung Quốc. Vân Nam là tỉnh có sản lượng trồng lớn nhất và chất lượng tốt nhất hiện nay. Ngoài ra, loài thảo dược này cũng được trồng ở Hàn Quốc và Triều Tiên.

Tại Việt Nam, tam thất bắc được trồng tại một số vùng núi cao (>1200m) có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp như Cao Bằng, Lào Cai, Hà Giang.

Tam thất bắc là một cây lâu năm, từ khi gieo hạt đến khi nở hoa mất 3 năm, phải chăm sóc thêm 4 năm nữa mới có thể thu hoạch củ. Vì lý do này, trong dân gian người ta thường gọi loài cây này là tam thất.

Xem thêm: Saponin trong Tam Thất Bắc

Cây tam thất có kích thước khá nhỏ, chiều cao chỉ khoảng 50cm, mỗi lá có khoảng 5-7 chét, lá có hình mác và viền răng cưa, hai mặt có lông cứng ở gân.

Hoa tam thất mọc thành từng cụm và có màu xanh. Nụ hoa non có nhiều dược tính hơn so với hoa đã già.

Quả tam thất khi chín có màu đỏ, trong mỗi quả có 2 hạt hình cầu màu trắng.

Củ tam thất có hình dạng như con quay, vỏ khá cứng, nhiều mấu và có màu đen xám, với nhiều vết sọc nhăn. Bên trong, ruột có màu vàng xám, đặc, vị hơi ngọt đắng và có mùi thơm nhẹ.

Cách chế biến tam thất bắc

Tam thất chủ yếu được sử dụng phần củ và hoa.

• Hoa tam thất thường được thu hái và sấy khô để dùng làm trà.
• Củ tam thất có thể được sao khô hoặc thái lát, ngâm rượu, ăn sống, hoặc chế biến cùng với các món ăn khác.

Ngoài ra, củ tam thất còn được phơi khô và tán bột, đựng trong hũ kín để sử dụng dần.

Tác dụng của tam thất bắc

Theo y học hiện đại, củ tam thất có những tác dụng sau:

• Bảo vệ và phòng ngừa các bệnh tim mạch: Thành phần noto ginsenosid trong tam thất có tác dụng làm giãn mạch máu, giúp hạ huyết áp và ngăn ngừa việc hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch, từ đó giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, đau tim, suy tim và cao huyết áp.
• Hỗ trợ điều trị các trường hợp chảy máu và ứ máu: Tam thất có tác dụng cầm máu, tiêu sưng, tiêu máu ứ, và ngăn chặn tình trạng xuất huyết.
• Phòng ngừa nguy cơ đột quỵ: Tam thất có khả năng phòng ngừa đột quỵ bằng cách làm tan các cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch và giúp dòng chảy máu được lưu thông.
• Bồi bổ sau sinh và tăng cường sức đề kháng cho phụ nữ sau sinh và những người suy nhược cơ thể.
• Hỗ trợ điều trị ung thư: Saponin trong tam thất có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ác tính mà không ảnh hưởng tới các tế bào lành tính xung quanh.
• Cải thiện làn da và làm đẹp: Tam thất có tác dụng làm da trắng sáng và xóa mờ vết nám.
• Tăng cường sinh lý nam giới: Tam thất giúp “bổ huyết ích khí, tráng dương tán hàn,” từ đó hỗ trợ tăng cường sinh lý nam giới.

Có thể bạn quan tâm: Tam thất bắc khác tam thất nam như thế nào

Các bài thuốc sử dụng tam thất

• Bài thuốc chữa đau bụng kinh: Pha 5g bột tam thất với 1 cốc nước ấm, uống 1 lần/ngày.
• Bài thuốc chữa rong huyết: Trộn tam thất 4g, ngải diệp, ô tặc cốt, long cốt, mẫu lệ – mỗi vị 12g, đương quy, xuyên khung, đan bì, đan sâm – mỗi vị 8g, một dược, ngũ linh chi – mỗi vị 4g. Sắc uống trong một tháng.
• Bài thuốc chữa ra nhiều máu sau sinh: Hòa 8g bột tam thất với nước cơm và uống.
• Bài thuốc bồi bổ cho phụ nữ sau sinh: Trộn tam thất 12g, sâm Bố chính, ích mẫu – mỗi vị 40g, kê huyết đằng 20g, hương phụ 12g, tán nhỏ, uống mỗi ngày 20g. Hoặc có thể sắc uống với liều thích hợp.
• Bài thuốc chữa đái ra máu do viêm đường tiết niệu: Trộn tam thất 4g, lá tre, cỏ nhọ nồi, kim ngân – mỗi vị 16g, sinh địa, cam thảo đất, mộc hương – mỗi vị 12g. Sắc uống trong một tháng.
• Bài thuốc chữa thiếu máu hoặc huyết hư sau khi đẻ: Tán nhỏ khoảng 6g tam thất rồi hầm với gà non để ăn giúp bổ huyết và phục hồi sức khỏe sau sinh.
• Bài thuốc chữa các loại chảy máu hoặc sưng u ở nội tạng, các loại thiếu máu do mất máu nhiều hay do giảm hồng cầu: Tam thất tán bột, mỗi ngày uống 6-12g. Chảy máu cấp thì uống gấp bội, bệnh mạn tính thì uống kéo dài nhiều ngày.
• Bài thuốc chữa bầm tím: Chiêu khoảng 3g bột tam thất với nước ấm, mỗi ngày uống 3 lần (cách nhau từ 6-8 tiếng/lần).
• Bài thuốc trị viêm gan thể cấp tính nặng: Trộn nhân trần 40g, tam thất 12g, hoàng bá, huyền sâm, thiên môn, bồ công anh, thạch hộc – mỗi vị 12g, xương bồ 8g. Sắc uống trong một tháng.
• Bài thuốc chữa đau lưng: Trộn bột tam thất và bột hồng nhân sâm lượng bằng nhau, mỗi ngày lấy 4g chiêu với nước ấm và uống 2 lần trong ngày (cứ cách 12 tiếng uống 1 lần).
• Bài thuốc giúp phòng ngừa và trị đau thắt ngực: Lấy 3-6g bột tam thất rồi chiêu với nước và uống 1 lần trong ngày.

Những ai nên dùng tam thất?

• Phụ nữ sau sinh bị rong huyết, suy nhược cơ thể.
• Người bị chấn thương, bầm tím, tụ máu.
• Người bị mắc bệnh tim mạch.
• Bệnh nhân ung thư, sau xạ trị.
• Người bị rối loạn tuần hoàn máu.
• Người suy giảm chức năng sinh lý.

Những trường hợp không nên dùng tam thất

• Trẻ em không nên sử dụng tam thất.
• Người bị tiêu chảy không nên dùng tam thất.
• Phụ nữ mang thai không nên dùng tam thất vì có nguy cơ gây xảy thai hoặc dị tật thai nhi.
• Những người có cơ địa quá nóng hoặc quá lạnh cũng không hợp với tam thất, việc uống có thể gây các triệu chứng như nổi mề đay, mẩn ngứa, nóng ran người.

Ứng dụng Saponin tam thất trong sản phẩm hỗ trợ bảo vệ sức khỏe

Trong thời đại hiện đại, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của con người ngày càng cao, và xu hướng sử dụng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ nguồn thiên nhiên ngày càng phổ biến. Saponin trong tam thất đang thu hút sự chú ý vì cấu trúc đặc biệt và tác dụng tuyệt vời của nó trong y học.

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, nếu sử dụng tam thất ở dạng thông thường chưa qua tinh chế, nó sẽ tồn dư nhiều tạp chất và hiệu quả dược tính không cao.

Phân tử Saponin thường có kích thước lớn, khi nhập vào cơ thể không thể hấp thu hoàn toàn vào máu, do đó cần sử dụng liều lượng lớn để có hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng liều lượng cao có thể gây ngộ độc và ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đọc tiếp: Dùng Tam Thất Bắc Cầm Máu

Trên đây là bài viết: Tác dụng của Tam Thất Bắc. Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn đọc. Nếu thấy hay, hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân cùng xem nhé!